Кыргызстанда эркектер менен тең тайлаша күч түзүмдөрүндө кызмат өтөгөн айымдардын саны аз эмес. Алар коомчулуктаги тартипти гана сактабастан, үй-бүлөнүн очогун тутантып, бала тарбиялап, баарына жетишип келет. Аны менен катар назиктик менен сүрдүүлүктү коша алып кеткен айымдарыбыздын мекенди коргоодо, коомдогу тартипти сактоодо кылган эмгектери зор.
SUPER.KG порталы 8-март – Айымдардын эл аралык күнүн утурлай погончон айымдарыбыздын айрымдары менен маектешип, бул кесипти тандап алуусуна эмне түрткү бергенин жана жоопкерчиликтүү жумуштун артында эмне жатканына кызыгып көрдүк.
Алгачкы маектешибиз Жылдыз Акматова болду. Ал учурда Бишкек шаарынын Ички иштер башки башкармалыгынын башки тескөөчүсү болуп эмгектенет.
– Мен 1975-жылдын 1-январда Ысык-Көл облусунун Тоң районунун Кажы-Сай шаарчасында жарык дүйнөгө келгем. Атам Азарбек Акматов өмүрүн укук коргоо кызматына арнагандыктан анын эмгегинен эргүү алып, ушул кесипти аркалап калдым. Бүгүнкү күндө милицияда баш-аягы 26 жыл кызмат өтөп келе жатам. Милиция кызматында иштөө айымдар үчүн оор. Кесипти сүйүп гана туруштук бербесең. Турмуш эбине салганда жумуштан баш тартканга туура келет.
Тергөө кызматында иштеп жүрүп жаштыгым дагы өттү. Күн-түн нөөмөткө туруп, эртеси кайрадан жумушта жүрүп, балдарың кандай чоңоюп кеткенин дагы билбей калат эксенсиң. Учурда төрт уулдун энесимин, 3 неберем бар. Жолдошум жеке ишкер. Уулдарымдын бири менин жолумду жолдойм деп билим алып жатат.
Жумушум кайгылуу окуяларга бай, күлкүлүү учурлар да болот. Бирок эсте калганы – боюмда бар кезде тергөө тобунда туруп, моргдордо коркпой иштегеним. Бул кызмат экен. Тандаган сүйүктүү кесибим. Артынан баар таап, 2015-жылы подполковник наамын алгам.
Ош шаарынан милициянын улук лейтенанты Айдана Абдыкадыр кызы менен да баарлаштык. Ал учурда Ош ШИИБинин Ак-Буура милиция бөлүмүндө жашы жете электер менен иштөө инспекциясынын аймактык тескөөчүсү.
– Өзүм Ош облусунун Өзгөн районундагы Арал айылында туулуп, өскөм. 1991-жылы 18-ноябрь жарык дүйнөгө келгем. Атам Абдыкадыр Айдаралиев ветеринардык дарыгер, апам үй кожойкеси. Ата-энемдин билим алышыбызга кошкон салымдарынын арты менен бир туугандар баарыбыз жогорку билимдүү болдук.
Учурда жолдошум менен 5 баланы тарбиялап келебиз. Жолдошум түшүнүү менен кабыл алгандыктан, бул жумушту аркалап келе жатам. Ош ШИИБинин милиция кызматында жалпысынан 2015-жылдан бери эмгектенем. Буга чейин Кайгуул күзөт кызматында, андан кийин тергөөдө кызмат кылдым. Учурдагы жумуш ордумда 2020-жылдан бери иштеп жатам.
Элестетиңиз, мен тоолуу аймакта туулгандыктан милицияларды сыналгыдан гана көргөм. Анан ушул кесиптин ээси болууну каалагам. Асман тиреген тоолордун арасында чоңойгон кыз учурда балалык максатын ишке ашырып, форма кийип отурат. Андыктан күнү-түнү кызмат кылып жүрсөм да, жумушумдун түйшүгү сезилбейт. Эң негизгиси заманыбыз тынч, үйүбүз балдардын күлкүсүнө толсун демекмин.
Андан соң Чүй облусунун погончон айымы Нурзат Алыбекова менен маектештик. Ал учурда Чүй ОИИББинин Коомдук коопсуздук кызматынын жаш өспүрүмдөрдүн тескөөчүсү, милициянын капитаны.
– Биз укук коргоо кызматынын кызматкерлеринен түзүлгөн үй-бүлөбүз. Сүйүктүү жолдошум да менин кесиптешим. Экөөбүз эки балага татыктуу тарбия берип келе жатабыз.
Мен Кемин районунун Жаңы-Алыш айылында 1993-жылы 24-майда төрөлгөм. Бала чагымдын жагымдуу издери да ошол жакта калды. Андан келип жогорку билим алдым. Анан 2017-жылдан тарта милиция кызматын аркалап, элиме кызмат кылып келе жатам. Быйыл иштеп жатканыма 8 жылдын жүзү болду.
Көпчүлүгү “Кайсы кесипти аркалайсың?” деп сурашканда эле өзүмдү форма кийген милиция кызматкери катары элестетчүмүн. Кыялдар орундалат, аларга аракет гана кылуу керек тура. Бирок бул жеңил жумуш деп айта албайм. Анткени күнү-түнү мекен үчүн даяр турушуң керек.
Коомдук коопсуздукту сактоого салым кошкон Ош облусунда жашы жете электер менен иштөө инспектору Азиза Камчыбек кызы менен маектештик.
– Мен 2021-жылдын 2-августунан баштап Кара-Кулжа РИИБинин Кызыл-Жар аймагында жаштар менен иш алып барып келем. Өзүм 1997-жылы 14-майда Өзгөн районунун Куршаб айылында төрөлгөм. Турмушка чыккан соң ушул жакта эмгектенип калдым. Биздин жумуш мектеп окуучулары, өспүрүм балдар менен байланыштуу. Алар менен чогуу кылмыштуулукту алдын алабыз. Коомго пайдам тийсин деп кесибимди тандап алгам. Учурда коомго татыктуу жаштарды тарбиялап берүүгө салым кошуп жатам. Балдар менен баарлашуу мага абдан жагат. Алар аруу, дүйнөсү таза жандар.
Аял киши болгондуктан жумуш менен үй-бүлө милдетин бириктирип алып кетүү кыйын. Учурда жолдошум менен 2 баланы тарбиялап келе жатабыз. Жолдошум да Кызыл-Жар аймактык милиция бөлүмүндө иштейт. Экөөбүз кесиптешпиз. Апам (ред.: кайненеси) менен жолдошум мени иштесин деп бүт шартты түзүп беришкен. Алар болбосо кесибимди айкалыштырып алып кетүү кыйын болмок. Учурдан пайдаланып ыраазычылыгымды айта кетейин.
Алыскы Баткен облусунда милиция кызматкери болуп эмгектенип жаткан Диана Шерованы да кепке тарттык.
– Өзүм 2002-жылы 20-январда Ош облусунун Алай районуна караштуу Арпа-Тектир айылында туулгам. Учурда Лейлек РИИБинин Андарак аймактык бөлүмүнүн жашы жете электер менен иштөө боюнча аймактык тескөөчүсү болуп иштеп жатам. Милиция кызматында иштегениме 2 жылдын жүзү болду.
Мектепте окуп жүргөн кезимде ырчылыкка ыктап жүрдүм. Бирок өзүмдүн бир тууган агам милицияда иштечү. Ал формачан үйгө кирип келгенде ийининдеги жылдызчалары эмнегедир өзүнө тартчу. Балалык кыял менен укук коргоо кызматкери болом деген да ойлор каптачу. Атамдын бул кесипти аркалашыма колдоосу күч болду. Өзү жетелеп барып, борбордогу Э. Алиев атындагы ИИМдин академиясына тапшырткан.
Бул жумуш көнбөгөн адамга кыйын, бирок бизге эмес. Ата-энем, кайын журтум, жолдошум мага чоң тирек болуп турат. Жолдошум да Лейлек РИИБинде милиция кызматында эмгектенет. Оор учурларды бири-бирибизге көрсөткөн колдоо менен жеңип чыгабыз. Жумушумда жүрүм-туруму начар бала менен сүйлөшүп, анын туура жолго түшкөнүн көрсөм абдан сүйүнөм.
Талас облусунун ички иштер башкармалыгынын кадр бөлүмүнүн улук-тескөөчүсү Жазгул Сманалиева өзүнүн жумушундагы кызыктар менен бөлүштү.
– Мен 14 жылдан бери милиция тармагында иштеп келем. Учурда эки баланы тарбиялап жатам. Талас районунун Кара-Ой айылында 1993-жылы 29-мартта жарык дүйнөгө келгем, 5 бир туугандын кичүүсүмүн. Балалык кыялым менен ишке ашырган бул кесибимде кандай кыйынчылык болбосун эмгектенип келе жатам. Өзгөчө балдарым жаш кезде, аларды таштап жумушка кетүү оорчулук жараткан.
Жаш балдар менен иштешип жүргөндөгү бир окуя эсимден кетпейт. Милициянын жаш жардамчысы кароо сынагына борборго алып барган балдарым 3-орунду алышкан. Ошол күн мага сүйүнүч тартуулаган.
Нарындан журналисттер менен иштешкен Кундуз Эсенгулова менен маектештик. Ал учурда Нарын ОИИБинин басма сөз кызматында эмгектенет.
Мен Нарындын Ат-Башы районунда 1990-жылы 20-сентябрда жарык дүйнөгө келгем. Ички иштер органында кызмат кылып келе жатканыма 15 жылдын жүзү болду. Бала чагым милиция кызматкерлери менен аралаш өттү. Апам Ат-Башы РИИБинин паспорт стол кызматында, 20 жылдан ашуун кызмат кылып, ардактуу эс алууга чыккан. Андыктан бул кесип мен үчүн баалуу.
Бизде форма кийип, ант бергенден кийин кызматыбыз эркекке, аялга болуп бөлүнбөйт. Тең тайлаша кызматыбызды коомчулукка өтөп келебиз. Жумуш учурунда өзгөчө оор жагдай ММКларга кылмыш, кырсыктар боюнча маалымат берүү. Маалымат берип жатып жүрөгүмө жакын кабыл алып, кейиген учурлар көп болот. Жакшылыкты көп таратканга тырышам.
Жылдан бери милиция кызматында эмгектенип келе яткан Аселя Ниязованы кепке салдык. Ал учурда Жалал-Абад облустук ички иштер башкармалыгынын басма сөз кызматында улук тескөөчү болуп иштейт.
– Балалыгым Ош облусунун Кара-Суу районуна караштуу Мады айылында өттү. Өзүм ошол аймакта 1989-жылы 18 августа бул дүйнөгө келгем. Ички иштер органдарында 2018-жылдын апрель айынан бери кызмат өтөйм. Балалыгым дарыгер болуу кыялы менен өттү. Турмуштун агымы ал кесипти аркалаткан жок. Тарых багытында билим алып, экинчи ирет юридикалык жактан билимдүү болдум. Аны аяктаган соң прокурор болууну каалап, бирок Кудайдын каалоосу менен Ички иштер органдарына келип калдым. Беттегенин бербеген, намысты колдон чыгарбаган күчтүү, сабырдуу айымдардын кесиби экенин түшүндүм.
Окууну аяктап ант берген күнүм эсимден кетпейт. Гимнди ырдап жатып, жүрөгүмдө патриоттук сезимдер ойгонуп кеттиби, айтор, көзүмдөн жаш токтобой гимнди аткаргам. Ошондо Ата Мекенге, элге болгон камкордук, намыс өзүңдөн биринчи тура тургандыгын сезип, чоң жоопкерчилик алгам. Ата-энем да ал күнү жанымда болгондуктан, мен үчүн сыймыктуу күн болгон.
Ал эми Ысык-Көл облусунун ички иштер башкармалыгында басма сөз кызматында эмгектенген Айгүл Такырбашева да биздин маектин көркүн ачты. Ал милиция болушуна ата-энеси каршы болгонун белгилейт.
– Мен 1989-жылы Ысык-Көл облусунун Каракол шаарында төрөлүп, бактылуу балалыгым ошол жакта өттү. Мектепти аяктап милиция кызматын аркалоо үчүн тандаган кесибимди айтсам, ата-энем каршы чыкты. Алар да түмөн түйшүк кызматтан оолак кармап, мени аягандыр. Анан биз бүткөн учурда экономист болууну каалагандар көп болду, алардын катарын мен да толуктап калдым. Бирок окуп жүрүп, журналисттерге кастинг болуп жатканын угуп, өзүмө ишенип ал жакка бардым. Кастингден өтүп кетип, анын арты менен телеканалда, басылмаларда иштеп жүрдүм. Эмнегедир милиция болуу кыялым жүрөгүмдү кое бербеди. Анан бир сурап көрүүнү, багыт алууну көздөп барып калдым. Бирок мени билимим жана тажрыйбам жоктугун айтып, кайтарышкан. Ошентип жүрүп басма сөз кызматында иш орун бар экенин угуп, кийин кайра бардым. Бирок ал жумуш мага оңой менен келген жок. Билим алдым, үйрөндүм бир жыл убакыт өтөп, 2021-жылы анан кызматка дайындалдым. Ошол күн менин эң кубанычтуу күнүм болду. Учурда улук лейтенантмын.
Мен азырынча турмуш кура элекмин, бирок ушунчалык чоң жоопкерчилик алып жүрөм. Бирок укук коргоо кызматын алкалап жатып, балдарын тарбиялап, үйүнө жетишип жаткан пагончон айымдарга таазим кылам.
Басма сөз кызматында иштегеним эки эсе жоопкерчиликти талап кылат. Кыраакылык менен кылдаттык өтө маанилүү. Бир туура эмес маалыматтан көп нерсе өзгөрүп кетиши мүмкүн. Андыктан тыкыр көзөмөл маанилүү.
SUPER.KG порталы маектештерге ыраазычылык билдирип, иштерине ийгилик каалайт. Түн уйкусун кечип, биздин коопсудукту караган жалпы Ички иштер министрлигинин айымдарын майрамы менен куттуктайбыз! Ийиниңиздерде жылдыздар көбөйүп, төшүңүздөр медалга толсун!
