Мирлан Баеков: «МЕН ЭМИ АЯЛЫМДЫ САХНАГА АЛЫП ЧЫГАМ»

Ноябрдын акыркы күнүндө Мирлан Баековдун бир башы эки болуп, кичинекей мамлекетин курду. Ошентип, “Тапшырдым сени кудама, кызым...” дегенди Мирлан ырдабай эле Созулдун ата-энеси айтып, ырчы жигитке кызын тапшырышты.

– Куш боо бек болсун, Мирлан, Созул!
– Чоң рахмат.
– Мирлан, эми моюнуңа каамыт илинди. Мурдагыдай ээн-эркин, каалаган жакка барууну чектеп жатасыңбы?
– Каамыт илингени менен, азырынча оордугу билине элек. Жаңы эле баш коштук, экөөбүз тең эле көнө элекпиз го дейм. Мен мурдагы бойдок кездегидей эле жүрөм. Анын үстүнө экөөбүздүн жумуш окшош. Бул күндүз жумушта болсо, кечинде мен тойлорго барам дегендей.
– Созулган Созул кыз эмне менен алектенет?
Созул: – Мен Кыргыз мамлекеттик Бүбүсара Бейшеналиева атындагы Искусство институтунда төрт жылдан бери окутуучу болуп иштейм. Мындан сырткары күнүгө дебейм, бирок күн алыс кафеде ырдайм.
– Мирлан бир жолку маегинде кыз таппай жүргөнүн айтты эле. Экөөң канчадан бери таанышсыңар?
Мирлан: – Ошенттим беле, ээ?
– Ооба.
Мирлан: – Аа, эстедим. Негизи, Созул менен 6-7 жылдан бери таанышмын. Мен мурда кафеде иштеп жүргөндө Искусство институтунун жатаканасында жашачу. Кафе ошол жатаканага жакын эле. Бир жерден мунун ырдаганын көрүп калып, өзүм иштеген кафеде иштөө сунушун айткан элем. Анан иштеп калган. Жакшы кыз экенин билчүмүн. Ошентип жүрүп-жүрүп, быйыл жазында жакшылап ойлонуп көрүп, Созулга сүйүүмдү билгизгем.
– Эмне деп эркелетет сени? Кызыл өрүк деп эмеспи?
– (Күлүп) Сюзи деп эле чакырат. Мен Мирланды Мики дейм.
– Баш кошконуңарга бир жума болуптур. Тойлорго кетип, таарынтпай элеби сени Мирлан?
Созул: – Жок, мен мунун жумушун түшүнөм. Анын үстүнө өзүм да ушул эле чөйрөдө иштейм. Эң негизгиси, биз бири-бирибизге ишенебиз. Ошондуктан ортобузда таарыныч, кызганыч деген сезимдер болбойт деп үмүттөнөм.
– Мирлан, “байпагым бүтүн, курсак ток да, кайгы жок” деп калдыңбы? Мурункудай кирди өзүң жуубай дегеним да...
– Ооба, бойдокчулуктагы кыйынчылыктардан кутулдум. Кийим жуулган, үтүктөлгөн, тамак бышырылган. Кыскасы, жанымда сүйүктүү жарым бар.
– Созул, Микиңдин ”ии, мына...” деп коюп жылт коймой адаты бар, аны билесиңби?
– Экөөбүздүн сүйлөшкөнүбүзгө жарым жылдай эле убакыт болду да, а бири-бирибизди тааныганыбызга көп жыл болду. Чыгармачыл адамдар көңүлү жумшак келет эмеспи. Жок деп айта албай, убакыты жетишпей кармалып калса керек. Кыз-жигит болуп сүйлөшкөндөн кийин Мирланды дагы жакшыраак түшүнө баштагам, жаман адаты жок. Эгер кечиксе, убактысынын тардыгынан жетишпей калат.
– Там салып жаттың эле. Бүтүп, кирдиңби, Мирлан?
– Ошону канчалык аракет кылсам да, бүтө албай койдум. Буюрса, жазда бүтүрүп, жаңы үйгө көчүп барабыз.
– Токтогулдан Нарынга күйөө бала болдуң. Каада-салтта кандай айырмачылыктар бар экен?
– Экөөбүздүн баш кошуубуз кадимки кыргыздын салты менен коштолду. Чоң той бере элекпиз. Ата-энелерибиз Бишкекте турушкандыктан, Сокулукка алып бардым. Токтогул менен Нарындын салтында эч кандай деле айырмачылык жок экен.
– Нарында кыздын калыңына то­гуз­дап мал берет да. Калыңды кашык­тап гана чогулттуңбу, Созулума деп?
– Ооба, кашыктап чогулттум дечи. Бирок тогуздап дегенден алысмын. Кайын журтту капа кылбадык деп ойлойм. Бардык жакшылык алдыда. Элден бата алчу чоң той өткөрөбүз. Жаңы жылга чейин берели деген тилек бар болчу, бирок жетишпей калабыз го, анын үстүнө акча маселесин чечүү керек. «Жакшылыктын эрте-кечи жок» демекчи, баары алдыда.
– Үйлөнүп, ак өргөөңө келин алып кир­ген­де биринчи эле эмнени эстедиң?
– Мен тойлордо, көбүнчө элдин жакшылыгында ырдап жүрүп үйрөнүп калыпмын. Толкундоолор болду, албетте, чын эле үйлөнүп жатамбы деген. Бирок ага деле болбой, туугандарым “өзүңдүн тоюңда ырдабаганда кимдин тоюнда ырдайсың?” деп ырдатышты. Ошентип, өзүмдүн тоюмда өзүмдү өзүм куттуктап, “Каниет” деген ырды аткарганга туура келди. Анан эч кур десе Жаңы жылды туулуп-өскөн Токтогулга барып тосолу деген ой келген эле. Келинчегимдин, менин жумушума байланыштуу бул жактан эле тосот окшойбуз.
– Созул, Токтогулга баргансыңбы?
– Жок, бир жолу Мирлан болуп Чычканга бир тойго барганбыз. Чынын айтсам, андан ары өтпөптүрмүн.
– Айрым ырчылардын келинчектери күйөөлөрүн ээрчип гастролдоп жүрүшпөйбү. Сен эмне кыласың?
– Мирланды ээрчип жүрүү үчүн үйдө бош отурушум керек го. Менин жумушум бар, ошондуктан гастролго аны менен бара албайм.
Мирлан: – Во, ошону туура кыласың!
– Ии, сахна артында көп нерсе болобу не?
Мирлан: – Жок, тамашалайм. Эч нерсе деле болбойт. Эми бул мени ээрчип алса, жумушу калат да.
– Келинчегиң комузда кол ойнотуп ырдаса, экөөң кош жылдыз болуп алсаңар болот экен да...
– Созулдун жакшы ырдаганын билем. Жаңы жылдык кечеге “Жаңы жыл” деген ырым бар эле, ошону келинчегим экөөбүз ырдасакпы деп турам. Ал үчүн жакшылап даярданып, келинчегимден экзамен алышыма туура келет окшойт. Эгерде менин сынымдан өтсө, анда аялымды сахнага алып чыгам. Бирок мен аялын ырчы кылып алгандарды карап, кээде туура эмес дечүмүн. Билбейм эми, балким, “эки кочкордун башы бир казанда кайнабайт” дегенди биз тескерисинче өзгөртүп коёттурбуз.
– Анда, буюрса, чоң тоюңарда ырыңарга күбө болот турбайбызбы...
– Башында айтпадымбы, тоюмда ырдадым деп. Менин тилегим бар да, “Ата тилеги” деген ырды аткарып жүрбөймбү, ошону мен сыйлаган улуу муундун өкүлдөрүнүн бирин ырдатып, чоң той берсем деген.
– Жакшы тилегиң бар экен, ишке ашсын. Бактылуу жаштардан болгула.

ЖАН ШЕРИКТЕР ТУУРАЛУУ

Мирлан Баеков
1982-жылы 23-февралда Токтогул районунун Торкен айылында туулган.
Үй-бүлөдө 5 бир туугандын улуусу. Учурда жеке ырчы.

Созул Казиева
1984-жылы 5-декабрда Нарын шаарында туулган.
Үй-бүлөдө 4 бир туугандын улуусу. Учурда Б.Бейшеналиева атындагы Искусство институтунда окутуучу болуп эмгектенет.

Бурул Исмаилова
star@super.kg

 Кыстарылган видео