«КУРГАК УЧУКТУ ЖАШЫРУУ – КӨЙГӨЙ»
Учурда Баткен облусунда кургак учук оорусу өтө көбөйүп кетти. Оорунун кантип алдын алуу керек? Бул илдет тууралуу билүү үчүн биз Баткен облустук Кургак учук менен күрөшүү борборуна бардык. Аталган дарт тууралуу борбордун директору Мамасалы Исламбеков маалымат берет.
– Кургак учук оорусу тууралуу кеңири айтып берсеңиз...
– Дарт көбүнчө өпкөнү жаралайт жана кан тамыр лимфа системи аркылуу таралып, омуртка, жамбаш, муундарды, бөйрөк, жыныстык органдарды, мээни жабыркатышы мүмкүн. Кургак учук таякчасы аба аркылуу тарайт. Жугуштуу бул илдет менен ооруган адам жөтөлгөндө, чүчкүргөндө дени сактарга жуктурат. Кээде ооруган уйдун сүтү аркылуу жугуп калышы ыктымал.
– Оорунун кандай белгилери бар?
– Биринчи белгилери – узакка созулган жөтөл, ысытма, кан түкүрүү, себепсиз арыктоо, аба ырайына карабай тердөө, күйүгүү, алсыроо, тамакка болгон табиттин жоктугу. Эгер жогорудагы белгилер болсо, дарыгерге эрте кайрылып, өз убагында дарыланса, ошончолук тез айыгат.
– Учурда Баткен облусунда кургак учук оорусу көбөйүп, адамдарга жугуу коркунучу жаралууда. Бул ооруну азайтуу үчүн эмне кылуу керек?
– Баткен облусу боюнча 2011-жылы кургак учук менен ооруган 351 жаран катталган. Ал эми 2012-жылы ооругандардын саны өсүп, 410у катталды. Бул көрсөткүч мурдагы жылга салыштырмалуу көп. Оорунун көбөйгөнү эмес, ошол ооруну жашырып жүрүү – чыныгы көйгөй. Себеби бүгүнкү күндө мындай оору менен ооруп, бирок дарыгерлерге кайрылбай жүргөндөр көп.
– Сиздердин борбордо дарыланууга толук шарт барбы?
– Облуста мындай борбордон үчөө бар. Бул медициналык мекемелерде 16 дарыгер эмгектенет. Бизде кадр маселесин эске албаганда, медициналык каражаттарыбыз кургак учук илдетине чалдыккан адамдарды дарылоого толук жетиштүү.
– Ушул ооруга чалдыккандар облустун кайсы аймагында көп жана кургак учук илдетине чалдыкпоо үчүн кандай шартта жашоо керек?
– Баткен, Лейлек райондорунда, Сүлүктү шаарында көп катталууда. Адам калориялуу тамактарды жеп, өздүк гигиенаны сакташы зарыл. Тамеки – кургак учуктун душманы. Аталган оору жаш балдарга тез жугат. Алардын иммунитетин көтөрүп туруу – ата-энелердин милдети. Үй шарты начар, сыз жерлерде жашагандар бат ооруп калуусу мүмкүн.
ДАРЫГЕРДЕН КЕҢЕШ
-
Ичимдиктен алыс болгон туура. Эркектер кезектешип биринин оозунан бири алып тамеки чекпеши керек.
-
Ооруп жаткан адамдан өзүн башкалардан алыс кармоо шарт.
-
Кургак учук менен ооруган адам бул эрежелерди сактоосу кажет.
-
Дарыгер көрсөткөн көрсөтмөлөрдү толук аткарып, дарыларды өз убагында ичүү оң.
-
Жөтөлүүдө, чүчкүрүүдө оозун бет аарчы менен жабуу талапка ылайык келет.
-
Үй-бүлө мүчөлөрү ооруп калбаш үчүн тамак ичкен идиштерин, сүлгүлөрүн өзүнчө коюу зарыл.
-
Тезден-тез бөлмөнү желдетип турган жакшы.
-
Жакшы тамактануу кажет.
"Супер-Инфо" гезитинин материалдары жеке колдонууда гана уруксат.
Жалпыга таратуу "Супер-Инфо" гезитинин редакциясынын жазуу түрүндөгү уруксаты менен гана болушу мүмкүн.
Комментарийлер (2)
Себеби Лейлек районунда айрыкча ылдыйкы зонада дайыма шамал болуп турат. Анткени Таджикстандын эн-чон Кайракум ГЭСи ошол тарапта ачык жер б. а. тосуп турчуу тоолор да жок. Шамал аркылуу жуктуруп алуу коркунучу коп. Кыргызстандын башка аймактарына салыштырмалуу жамгыр, кар аз жаайт, кургакчыл Кыргызстандагы эн ысык аймак! Таза суу маселеси да убагында чечилбеген, ар бир уй-булодон акча жыйнап кеткен, ошол бойдон таза суу чыкпай келет. Кышында кранттан ар кайсы кочолорго агызып коюшат.
Таза сууну чыгарууга эл аралык уюмдардан жардам алган жана элден да ар бир адамдын санына карата акча жыйнаган. Ал мезгилде Аскар Шадиев (республика партиясы) губернатор, Аскар Акаев президент болчу! Урматтуу Аскар Шадиев мырза шайлоодо гана пайда болбостон, койгойлуу маселелер жаралганда да пайда болуп турсаныз жакшы болмок же даяр жыйналган акчага сууну чыгарбадыныздар! Лейлек районунда бугун ""Бутун Кыргызстан" партиясынын таасири кучтуу. Адахан Кимсанбаевич! мумкун сиз да конул болоорсуз!
