КУУРЧАКТАРГА ЖАН КИРГИЗГЕНДЕР

Кудум адамдар сыяктуу сүйлөгөн, кыймылдаган куурчактар, зал толгон наристелердин күлкүсү жана кызыгуусу... Мындай көрүнүшкө сиз бир гана Куурчак театрынан күбө боло аласыз. Куурчак театры – балдар үчүн өзгөчө, таң каларлык, шаңдуу жана бактылуу дүйнө.

«КУУРЧАК МЕНЕН ИШТӨӨНҮ ҮЙРӨТКӨН АТАЙЫН ОКУУ ЖАЙ ЖОК»
«Биз кичинекей куракта Куурчак театрына байма-бай барчу элек» деп калышат улуу муундагылар. Ал эми азыр жаш балдардын көпчүлүгү куурчактарга караганда компьютерге кызыгып калышканы турмуш чындыгы. Ошол себептен Муса Жангазиев атындагы Кыргыз мамлекеттик куурчак театрына баш багып, анын бүгүнкү күндөгү абалы менен жакындан тааныштык. Театрдын адабий бөлүмүнүн жетекчиси ЭЛЕОНОРА ТУРДУБЕКОВА театрдын жетишкендиктерине жана көйгөйлөрүнө токтоло кетти.
– Кыргыз мамлекеттик куурчак театры түзүлгөн 74 жыл аралыгында ар кыл авторлордун 400гө жакын чыгармаларын сахнага коюшту.
Бүгүнкү күндө театрда 60тан ашык киши эмгектенет. Кыргыз, орус бөлүмдөрүндө 2 чыгармачыл топ бар. Ал жактарда 30 артист иштөөдө. Тилекке каршы, театрдын артисттеринин көбү өздөрүнүн тубаса талантына таянып образ жаратышууда. Себеби бизде куурчак менен иштөөнү үйрөткөн атайын окуу жай жок. Саналуу гана артисттердин атайын билими бар. Алар Алматыдан, Ташкенттен окуп келишкен. Жаңыдан иштеп баштаган таланттуу жигиттер менен кыздарга актёрдук чеберчилик, куурчакты сахнада алып жүрүү манераларын Ж.Эркимбаев, И.Савинкова сыяктуу тажрыйбалуу артисттерибиз үйрөтүшөт.
Куурчак театрынын актёрлору – өз кесибине өтө берилген чыгармачыл инсандар. Алардын айлык акынын аздыгына карабай иштеп жатышканы көңүл кубантат. Иш тажрыйбасына карата 4 миң сомдон 8 миң сомго чейин маяна алышат. Жумасына чыгармачыл топ 6 күн, жетекчилик 5 күн иштейбиз.
Театрда жума сайын жекшемби күнү саат 11де орус тилинде, 12де кыргыз тилинде спектакль жүрөт. Калган күндөрү мектептерде, бала бакчаларда коюлат. Билеттин баасы мектеп, бала бакчаларда 30 сом, ал эми театрда 50 сом. Биздин театрдын залында көрүүчүлөр үчүн 270 орун бар. Орусча спектаклге эл аябай жакшы келет, ал эми кыргызчага азыраак, 70-80 киши келет. Гастролго көбүнчө Чүй өрөөнүнө чыгабыз. Ал эми 2 жыл мурун Талас, Нарын облустарына, бир ай мурун Чолпон-Ата, Балыкчы шаарларына барып, мектептерге, бала бакчаларга спектакль коюп келгенбиз.
Ачыгын айтыш керек, өкмөт качан акча берет деп оозду ачып күтүп отурбай, ушул гастролдордон түшкөн каражаттар менен театрдын көйгөйлөрүн чечип алабыз. Канча жылдардан бери Маданият министрлигинен унаа сурап жүрдүк. Былтыр Чүй өрөөнүнө болгон гастролдон түшкөн каражатка театрга 7 орундуу унаа сатып алдык. Куурчактарды даярдоо, алардын кийимдерин тигүү – өзүнчө оор искусство. Алар өзүбүздүн цехте тигилет. Бир куурчакты тигүүгө 1 же 2 ай убакыт коройт. Ал эми керектүү буюмдарды гастролдон түшкөн акчага алабыз.

КУУРЧАК КАНТИП ЖАСАЛАТ?
Алгач театрдын көркөм кеңеши кайсы спектаклди коёрун аныкташат, анан тиешелүү кызматкерлер куурчак жасоого киришет. Куурчак «төрөлүү» үчүн көп эмгек талап кылынат. Куурчактын жасалышы тууралуу сүрөтчү АЗАТ ИДИРИСОВ буларды айтып берди:
1. Сүрөтчү куурчактын сүрөтүн тартат.
2. Андан соң калыбын даярдашат. Кээ бир куурчактар жумшак поролондон жасалгандыктан, калыпка куюлбайт.
3. Калыпка пластилин куюлуп, куурчактын формасы пайда болот.
4. Качан гана тулку бою даяр болгондо ичи-тышына клей менен кагаз чаптап, катырышат (жайында 1 күндө, кышында 1 жумага чукул аралыкта катыйт).
5. Куурчактын кийими же тулку бою кездемеден тигилет.
6. Сүрөтчүлөр куурчактын көзү, оозу жана башка ушул сыяктуу майда-барат жерлерин боёп же ар кандай жылтырак-жултурак нерселерди өз фантазиясына жараша колдонуп тышкы көрүнүшүн кооздошот.
7. Айрым куурчактарды кыймыл-аракетке келтирүү үчүн механиктер иштеп, анын ичине кыймылга келтирүүчү шаймандарды орнотушат. Актёрлор ал шаймандарды колу же жип аркылуу тартып, куурчакка «жан» киргизишет.

Асхат Субанбеков
koom@super.kg

 Кыстарылган видео