ЫРЧЫЛАРДЫН "СТАВКАСЫ" КАНЧА ЭКЕНИН БИЛЕСИЗБИ?

Илгери аш-тойдун көркүн көк бөрү сыяктуу оюндар, Жеңижок өңдүү залкар төкмө акындар ачышса, бүгүнкү күндүн тойлорун ырчыларсыз элестетүү кыйын. Айрымдар сүйүктүү ырчыларын канча акчага чакырууга болорун билбей, баш катырышары анык. Биз ошол баш ооруну бир аз жеңилдетели дедик.

Тамадалар да кымбат

• Кубик Калыков жол киресин төлөп берсе, алыс-жакынына карабай 200-300 доллар алат.
• Назира Жетигенова тойлорго барганда, биринчи канча киши келгенин санап чыгат экен. Анткени куудул айым киши башына
  1 доллар­дан алат имиш. Мисалы, тойдо 500 киши болсо, акысын 500 доллар деп бычат.
• Байыш Момунов 400 доллар, кошумча ырлары менен.
• Юрий Бобковдун негизги "ставкасы" 300 доллар. Той ээсинин капчыгына карап, акысы өсүп кетет.

"Эс алууга" чыккандар

• Анжелика туугандардын той-топуруна гана барып, бекер ырдап
  берет. Элден түшкөн чакырууларга барбайт.
• Неля учурда уулу Нурэлге бешик ырын ырдап жаткан кези.
• “Мен той-топур дегенди 4-5 жыл болуп калды, жыйыштырып койгом. Мурда 3-4 ыр аткарып бергеним үчүн 500-700 доллар алчумун. Азыр тууган, тааныштардын тойлоруна барып, бепбекер эле ырдап берем”,- дейт ­Берадор
  байкебиз.

Ал эми...

• Асылбек Өзүбеков аппаратурасы, ырчы-чоорчулары менен өзү айткандай “полный комплект” болуп барып, тойлордун көркүн ачат да, акысына 600-700 "жашыл" акча алып ыраазы болот.
• Кыргызчаны да, казакчаны да катыра ырдаган Султан Садыралиевди тойго чакыргысы келгендер көп. Бирок ал продюсердин көмөгүнө абдан көнүп алган көрүнөт, акыркы күндөрү тойлорго барбай жүрөт.

Ырчылардын көбү эле "ставкаларын" доллар менен айтып киришти. Сыягы, аларга кризис таасир этпеген көрүнөт. Карапайым эл муну көрүп чочубасын деп, өзүбүздүн эле сомго айлантып бердик.

"Супердин" сурак бурчу

200-300 доллар төлөп ырчыларды тойго чакыруу шартпы?

Аида, 20 жашта, студент:

– Эгерде мүмкүнчүлүгүң болсо, Алла Пугачёваны деле чакырса болот. Негизи, адамдын жакшы нерселерге аракет кылып жашаганы туура. Жашоонун бир жагымдуу учурлары катары тойлор эсте калат эмеспи. Бирок шартка кароо керек. Сөзсүз түрдө ырчы-чоорчу чакыруу шарт деле эмес.

Эмилбек, 43 жашта, сүрөтчү:

– Биздин эл абдан куру намысчыл келет эмеспи. Бирөөнүн тоюна барып ырчы алып келгенин көрөт да, өзүнүн тоюнда да чакырууга аракет кылат. Бирок тойго келгендерге ырчылар жагымдуу маанай тартууласа, той ээси ырчылардын капчыгын кампайтат. Ошентип, эки тарап тең ыраазы.

Жамийла, 48 жашта, үй кожойкеси:

– Жакында эле баламды үйлөдүк. Эл катары белгилүү ырчыларды чакыралы десек, тим эле асмандын башын сурашат экен. Бирөөсүнө чалсак 500 доллар деди. Анан өзүбүздүн эле айылдын музыканттарын чакырдык. Алар 3000 сомго той бүткөнчө ырдап беришти.

Канат, 31 жашта, жеке ишкер:

– Азыр тойлорго ырчыларды чакыруу модага айланып баратат. Угушума караганда, жеке гана биздин ырчыларды эмес, Орусия, Өзбекстан, Казакстандан да чакыртышат экен. Бул да болсо элибиздин жашоосунун оңолуп калганынан кабар берет. Менимче, ырчыларсыз деле шаңдуу той өткөрүүгө болот.

Жаннат, 28 жашта, инженер-оператор:

– 200-300 доллар коротуп, тойго ырчыларды чакырып эмне кылам? Өзүбүздүн туугандарыбыздын арасында деле
анча-мынча ырчы атпайлардан жакшы ырдагандар бар. Аларга короткон акчага жакшысы, конокторду сыйлап узаткан жакшы эмеспи.

Асанбек, 59 жашта, пенсионер:

– Азыркы ырчыларды чакырып убара, чыгаша болуп эмне кылабыз? Ырларынын бир мааниси болсочу. Ырчы деген черди жазыш керек да. Ал эми азыркылардын ырларын угуп кыжырың кайнап, башың ооруйт. Той өткөрүүчүлөргө деле айта кетет элем, ашыкча чыгашанын кереги жок деп.

Гүлсана, 35 жашта, сатуучу:

– Азыр тойлорго ырчыларды чакыруу салтка айланып баратат. Бул эми той ээсинин конокторго жакшы маанай тартуулайын деген эле ниети. Илгери ата-бабаларыбыз деле ыр-күүгө жакын болгон. Элибиз өзү ыр жандуу эмеспи.

Бахияна Сатылганова