КЫРГЫЗСТАН БАЖЫ СОЮЗГА КИРБЕСЕ, КЕСЕПЕТИ КӨБҮРӨӨК БОЛОБУ?

20-майда Жогорку Кеңеште «Кыргызстандын Бажы союзга кириши: пайдасы жана зыяны» деген темада жыйын болуп өттү. Анда «Бажы союзга кирген соң Кыргызстан кандай пайда табат? Кандай зыян тартат?» деген суроолор кабыргасынан коюлуп, биримдиктин оош-кыйыштары талкууга алынды.

ПАЙДАСЫ: 170 МИЛЛИОН КАЛКЫ БАР РЫНОККО ЖОЛ АЧЫЛАТ
«Бажы биримдигине кирсек, айлыктар көтөрүлөт» деди өкмөт башчы Жоомарт Оторбаев. Маянанын өсүшүн премьер-министр өлкөгө келе турган инвестициянын көбөйүшү менен түшүндүрдү. Анын айтымында, Кыргызстан Бажы союзга кирсе, жаңы иш орундары түзүлүп, салык көп чогула баштайт.
Жыйынга катышкан экономика министри Темир Сариев аталган биримдикке кирүү зарылчылыгын айтып, эгерде кирбесек, анда мындан дагы начар абалга туш болорубузду билдирди. «Биримдикке кирген соң Кыргызстанда чоң мүмкүнчүлүктөр пайда болот.
170 миллион калкы бар ири рынокко жол ачылып, өз продукцияларыбызды экспорттой алабыз» деди ал. Темир Сариев азыркы тапта Кыргызстан Орусияга тамеки, пахта, айнек, ал эми Казакстанга электр энергия, сүт азыктары, жашылча жана мөмө-жемиштер, мал жандыктар, кийим-кече экспорттоп жаткандыгын айтты. Кайра ошол эле Орусия менен Казакстандан Кыргызстанга күйүүчү май, ун, көмүр, шекер ташылып келерин кошумчалады. Ошондой эле биримдикке кирүү аркылуу «соода жок» деп алакан жайып отурган «дордойчулардын» иши да жүрүшүп кетери кабарланды. Мындан тышкары Темир Сариев: «Биримдикке киргенден кийин азык-түлүк менен дары-дармекке болгон баа кымбаттабашы керек. Алыскы өлкөлөрдөн алынып келинген буюмдардын баасы көтөрүлөт. Бирөөнүн башкаруусуна өтөбүз деген да туура эмес. Союзга кирүү импорт маселесин иретке келтирет. Экспорт мамлекеттин өз иши»,- деди.

ЗЫЯНЫ: КЫМБАТЧЫЛЫК КҮТҮЛӨТ
Жыйын учурунда Жогорку Кеңештин депутаты Равшан Жээнбеков Темир Сариев келтирген аргументтерди четке какты. Ал тобокелчиликтер көптүгүн, Кыргызстан менен Бажы биримдигине кирген мамлекеттердин экономикасын салыштыруу туура эмес экендигин эскертти. Ал эми мигранттардын маселелери боюнча биримдикке кирүүдө аларга эч кандай жеңилдик жок экендигин кошумчалады. Анын маалыматына караганда, биримдикке кирген соң азык-түлүк жана кийимге болгон баа 40 пайызга, автоунаалар андан да жогору баага кымбаттайт. Жээнбеков Бажы биримдигинен баш тартып, радикалдуу реформаларды жүргүзүүгө чакырды.Ал эми депутат Улукбек Кочкоров «Кыргызстан азык-түлүк менен өлкөнү 10 пайызга гана камсыздайт. Эгерде биримдикке кирсек, 170 миллион калкты камсыздоонун ордуна ошол 10 пайызыбызды да тарттырып коюп отуруп калбайбызбы?» деп чочулады.
Мамлекет башчы Алмазбек Атамбаев өлкөнүн Бажы союзга кирүүсү боюнча: «Кыргызстандын өнүгүшүн кааласак, анда Бажы биримдигине кирүүгө мажбурбуз. Же азыр өзүбүз үчүн жакшы, пайдалуу шарттар менен, же эртеби-кечпи бардык оңтойлуу мүмкүнчүлүктөрдү өткөзүп жиберген соң союзга кирүүгө туура келет»,- деди.

Темирбек Матаев
politika@super.kg