Назира Кадыева, ди-джей, ырчы: «ЭРКИНДИКТИ САМАП ДИ-ДЖЕЙЛИКТЕН КЕТТИМ»

Өзү ди-джей, кээде ырдап, ар кандай иш-чараларды алып барып калат. Бул кыз тойлордо тамада болуп да кызмат кылат. Токтоо мүнөз, достукка бекем, маданияттуу сүйлөгөн Назира Кадыева менен болгон баарлашуу кызыктуу болду.

Туулган жылы, айы, күнү – 1983-жыл, 29-май
Туулган жери – Ысык-Көл облусу, Тоӊ району, Кара-Талаа айылы
Билими – Кыргыз Улуттук университетинин журналистика факультетин аяктаган.
Аткарган ырлары - «Асыл жарым», «Махабат», «Менин жылдызым», «Унутпаймын» жана башкалар.

– Салам, Назира! Биз сени ди-джей катары тааныйбыз, бирок «Кыргызстан обондору» радиосунан кеткениӊ мени эле эмес, күйөрмандарыӊды да таӊ калтырууда?
– Саламатсыӊарбы? Аталган радиодо 10 жыл иштедим. Ал жерден өстүм, өндүм, аздыр-көптүр ысымым элге таанылды. Адам бир жерде эле тура бербей, өсүш керек эмеспи. Андыктан өзүмдү башка жаатта да сынап көргүм келди. Өз каалоом менен арыз жазып кеттим. Албетте, жетекчилик башында нааразы болду. Убакыттын өтүшү менен түшүнүшүп, чечишип алдык. Алар да мага ак жол каалап узатышты. Ким эле даяр кызматкеринен айрылгысы келсин? Алардын каршылыгын деле туура кабыл алдым.
– Шайлоонун астында кеткениӊе караганда партиялар көп акча сунуштаган го?
– Бир чети шайлоо үчүн кеттим десем болот. Анткени радиодон 3 жылда иштеп тапчу 15 миӊ долларды 1 айда таап койдум. Анын үстүнө «майрамдык иш-чараларды алып
барып бер, тамада болуп бер, ырдап бер» деген сыяктуу чакыруулар көп болот. Радиодо иштегендерге андай нерселерге уруксат жок, жадакалса интервью да бере албайбыз. Ошондуктан эркин болгум келди, чыгармачылык эркиндикти сүйөт эмеспи.
– Эми өзүӊдү кайсы жаатта көрсөтөйүн деп жатасыӊ?
– Андан бери бир телевидениеде иштедим. Тилекке каршы, өзүмдүн көӊүлүмө төп келбегендей сезилди. Мен креативдүү, мени менен бирдей деӊгээлде ойлонуп, бир көз карашта бири-бирин түшүнө ала турган команда менен иш алып баргым келет. Буюрса, рейтинги жогору мамлекеттик телеканалда иштейин деп жатам.
– Алып баруучулук бала кезден дегдеп жүргөн кесибиӊ беле же чыгармачылыкка кокустан келип калдыӊбы?
– Эркек баланын кийимин кийип, чүкө атып, ат минип өскөн жаным милиция кызматкери болом деп ИИМ академиясына тапшырып өтпөй калдым. Атам «журналистикага оку» деп тапшыртып койду. Ата-энем жаӊылбаганын 1-сентябрда эле лекциядан кийин түшүндүм. Алар мени ушул чөйрөдөн көрө алышкан окшойт, өзүм бала болуп анча маани бербесем керек да.
Окуудан тышкары практика болсун деп телеканалдарда кабарчы болуп иштеп жүрдүм. Байма Сутенова «эми эфирге чыгасыӊ» деп турганда радиого кетип калдым. Анткени ал жактан 800 сом айлык алсам, радиодон 8000 сом алат экенсиӊ да. Тынчтыкбек байке (ред. Кожобеков) «радиого келбейсиӊби» деп чакырып калчу. Мен ал жакта ошол байкедей чымчып сүйлөгөн, куйкум сөздүү адам иштеши керек деп ойлоп барчу эмесмин. Бир күнү радиого чалып Эдил Эркинбаев менен сүйлөшүп калдым. Ал «үнүӊүз абдан жагымдуу экен, бизге келип көрбөйсүзбү» деп сунуштады. Барсам Лилия (ред. Абдубаитова) эже менен Назгүл (ред. Жамгырчиева) эже үнүмдү жактырып жумушка кабыл алышкан.
– «Эркек баланын кийимин кийип, чүкө атып өскөм» дегениӊе эч ишене албай турам...
– Ат такалап, сөгүнүп-сагынып эле жүрчүмүн. Бирөө «бул эркек эмес, кыз» десе, мен «кыз эмесмин» деп шымалана мушташа кеткенимчи. Чүкөнү кыйын ойнойт элем. Бир жолу Тынчтык деген кошуна баланын чүкөсүн утуп алсам, ыйлап чоӊ атасын ээрчитип келиптир. Атам чыкса «Ээ, Кадыке, сенин жанагы эркек баладай болгон кызыӊ менин баламды ыйлатып коюптур, чүкөсүн берсинчи» дейт. Мен бербейм деп үйдүн чатырына чыгып кеттим. Апам менен атам аларга чай берген соӊ мени сарайдын үстүнөн түшүрө алышпайт десеӊ. Азыр Тынчтык чоӊ киши болуп калган, кантип ыйлаттым экен деп күлөм. 1-класска барганда да үйдөгүлөр такыр юбка кийгизе албай койгондуктан мектепке эркек баланын костюм-шымын кийип баргам. Дароо эле балдардын баарын коркутуп атаман болуп алдым. Элдин баары «бул кыз, эркек бала болуп алган» деп колу менен көрсөтүшсө намыстанып ыйлай берсем, атамдар «баланын психологиясы жабыркап калбасын» деп шаарга окутушту.
– Ошондо Бишкек шаарында окуп калдыӊ да? Бул жакта ким менен турчу элеӊ?
– Бишкекте үйүбүз бар эле, эӊ улуу эжем жашап, №67-мектепте мугалим болуп иштечү. Мени да өзү иштеген мектепке окутуп койду. Айылдан жаӊы келгенде орус тилин деле билбейм. Биздин классты медициналык кароодон өткөрүп калышты. Көз доктур орус эже экен, бир көзүмдү жаап указка менен корозду көрсөтүп «что это?» десе, «ку-ка-ре-ку» десем элдин баары күлүп жиберишти. Классташтарым мени көпкө чейин «ку-ка-ре-ку» деп шылдыӊдап жүрүштү. 7-класста айылдагы ата-энемди сагынып түйүнчөгүмдү түйүп айылга кетип калдым. Ал жакка барганда билим жаатында алда канча алдыда болдум.
– Айылга шымды чечип, өзгөрүп бардыӊбы анан?
– Баягы шым кийип, чүкө аткан Надубай жок. Суйкайып сулуу болуп созолонуп калгам да анда. Барсам айылдын кыйын жигиттери кат жазып жүрүштү. Мектепте алдыӊкы кыздардан элем, анча-мынча жигиттер жаныма жолой алчу эмес.
– Эми ата-энеӊ тууралуу айтууга кезек келди окшойт. Деги эле үй-бүлөӊ жөнүндө сурайын дедим эле...
– Атам 33 жыл башкарма болуп иштеген айылдын кадыр-барктуу адамы эле. Айылыбыздын өнүгүшүнө көп салымын кошкон. Апам баатыр эне, 11 баланы төрөп, тарбиялап өстүрүп тууруна кондурду. Үйдө 10 кыз, 1 уулбуз.
Өзүмдүн эки балам бар. Кызым Акмарал 8 жашта, уулум Акназар 4кө толду. Жолдошумдун аты Улан, кесиби юрист. Экөөбүз 9 жыл чогулткан каражатыбызга 2 бөлмөлүү батир алдык. Аман болсок, дагы көптөгөн ийгиликтерге жетебиз деп ойлойм.
– Маегиӊе рахмат!

Замира Рахманбердиева
star@super.kg

 Кыстарылган видео