ПЕРИШТЕНИН КӨЗ ЖАШЫ (Мигранттын балдары, кичинесинен бири-бирин жоготуп алган наристелер тууралуу баян)

(Башы өткөн сандарда)

Азыр Арууке алдынан чыгат. Анан? Эмне дейт? Ага канткенде катуу сагынганын, издегенин айта алат? Жүрөгүндө коркуу турду. Тааныбай коёт деп ойлоду. Бир туруп жолукпай эле кетип калгысы келди. Өзүн колго алып экинчи кабатка көтөрүлдү. Топтошкон эл. Кимисине көз токтоторун билбеди. Акыры аты, фамилиясы менен издеп жүрүп тапты.

– Асман, сени бир жигит издеп жүрөт,- деди кыздардын бири.

– Ким экен?

– Кафедра жакта бирөөдөн сурап жатканын уктум.

– Кызык, ким болду экен?- сүйлөнүп бара жаткан Асман тык токтоп калды. Ошол учурда Айдар басып келе жаткан.

– Тетиги жигит...- кыздар кызыктуу нерсеге күбө болчудай жапырт карап калышты. Асман бою узун, кара каш, кара көз жигитке утурлай басты.

– Сиз мени издедиңизби?

Айдар тааныш үнгө жалт карады. Алдында турат! “Аруш!” деди дирилдеп кеткен жүрөгү. “Өзгөчө кыз болуптур! Көздөрү мурункудай экен. Чоңоюптур. Эч тааныбады” ушуларды ойлоп жиберди.

– Сиз мени издедиңизби?

– Издедим! Көп болду... Мен сени издеп...- дагы бир нерсе айтайын десе эле ыйлап жиберчүдөй. Эриндерин кымтый берди. Тамагына таш тыгылып калгансып, көзүнө жаш каканактап, аны токтотконго аракет кылган сайын кызарып...

– Эмнеге издедиңиз?

Өзүн колго ала албай баратканын билгенде шарт бурулду да, тез-тез басып качып жөнөдү. Эшикке чыгары менен машинесинин жанына келип энтиге дем алды. Буркурап ыйлап жиберди. Ушунча издеген карындашынын көздөрүндө чочуркоо турганы баарынан оор тийди. Унутуп коюптур! Эмне кылсын, бала болчу, өтө кичине эле деп өзүн жооткоткону менен, ичи туз куйгандай ачышып жатты. “Мени унутпайт” деген бир сокур ишеним бар эле анда. Ыйлап эс алып алгандан кийин жүзүн жууп келди. Кетип калса эле Аруукесин кайра жоготуп алчудай сезим боло берди. Ойлору менен алышып жатып карындашы сыртка чыкканын байкады. Ал кантип унаасына отурганын, от алдырып жатканын карап турду. Ар бир кыймылы тааныш болчу. Ал кыялында Аруукени дал ушундай сүйкүмдүү кыз болот деп элестетчү. Атасы да бойлуу, өзү да бойлуу болгон үчүн Аруукенин да бою узун болот деп ойлочу. Дал өзү элестеткендей болуптур. Мынакей, жапжакын турат, жүрөгүнө ушунчалык жакын, бирок жакындай албайт. Кыз жөнөгөндө аркасынан жөнөдү. Ал биринчи атасынын устаканасына барып, кийин үйүнө барды. Айдар аркасынан жүрө берди. Арууке кайсы жерлерде болот, кандай жашап жатат, эми бүт билет. Билген сайын колу-буту байланып жатканын сезди. Бактылуу болбосо да ишенимдүү, бардар, жакшы турмушта жашап жаткан экен. Мунун баарынын бырын-чырынын чыгарып кыздын жашоосун бузганга мүмкүнбү? Бактылуу жашоосу бар экен, ага чындыкты билдиргенден кийин ага ушундай жашоо бере алабы атасы экөө? Ал көнгөн жашоону, көнгөн чөйрөнү, алып көнгөн сүйүүнү бергенге мүмкүнчүлүгү жетеби? Айдар эми гана атасынын абалын түшүндү. Анын колун байлаган, тилин байлаган нерсе азыр Айдардыкын да байлап турган жокпу? А бирок кантип эч нерсе болбогондой жайына койгонго болот? Жанынын жарымы ушул шаарда жашап, ушул аба менен дем алып жатканын билгенден кийин кантип?..

Кечинде келген кебетесинен эле билди атасы. Эч нерсе сураган жок. Экөө тең ичинен тынды, бир нерсе деп сүйлөшө алышпады. Күндөр өтүп жатты. Бир күнү окуусу боюнча чет өлкөгө кетип жаткан визасында маселеси бар тизмелерди карап отуруп Сулайманова Асман деген ысымга көзү урунду.

ххх

– Кечирип коюңуз, дагы уруксатыңыз жок келдим,- деди ал Сулаймандын кабинетине катчысынын чырылдаганына болбой кирип барып.

– Айгуля, бизди жайыбызга кой,- деди токтоо гана Сулайман.

Эшик жабылды. Эки эркек бирин-бири тиктешип туруп калышты.

– Мен Аруукенин агасымын!- деди энтиккен Айдар. Тиги кишинин көзү да, жүзү да былк эткен жок.

– Кызымдын ысымы Асман!- деди токтоо гана.

– Урдум сенин асманыңды, жериңди. Ал Арууке, менин карындашым!- деди ызырынган Айдар.

– Жигит, эмоцияга алдырып жатасың.

Айдар өзүнө келе түштү. Токтоо көздөр ага акылдуу карап турду. Айдар демин басып отура калды.

– Сиз чет өлкөгө кетирип жатыптырсыз. Тизмеден көрдүм. Бизден алып качып жатканыңарды билем. Качып, кайсы жерге барасыңар? Арууке залал көрө турган адамдардын эң акыркы тизмесинде бизбиз. Бир тал чачына зыяныбыз тийбейт. Алыстан көрүп жүргөнгө да макулбуз. Ортодон 17 жыл өттү. Ал мени тааныган жок, 4 жаштагы наристенин кантип эсинде калсын? Силерди үй-бүлөм, атам-энем деп билет. Менин периштем төрт жашына чейин да ата-энесиз чоңойду. Анын эң жакыны, атасы да, энеси да мен болчумун. 10 жаштагы өспүрүм гана бар эле жашоосунда. Башка адамдарга туш келип калышы мүмкүн эле, бирок насип экен, өз кызындай караган адамдарга туш келиптир. Бир жума аркасынан жүрдүм. Анын канчалык бактылуу экенин көрдүм. Шүгүр дедим. Мен экинчи жолу анын жашоосунун таш-талканын чыгара албайм. Анчалык акмак эмесмин. Болгону качырбагыла бизден!

– Жигит, мен...

Айдар Сулайманды тике карады.

– Менин барым-жогум Арууке. Буга чейин да ошондой болчу, мындан кийин да ушундай болот. Алыстан карап жүргөнгө, алыстан коруганга макулмун. Эгерде болбой эле кетирсеңиз, аркасынан барам. Анда ал бүт чындыкты билет.

Сулайман терезени тиктеп турду. Чаңкайган көк асман. Бир булуту жок. Куду кызынын жашоосундай.

– Кызык, азыркы учурда менин барым-жогум Асман. Төрт жашында бул колдорумду кармады. Ишенимдүү жалжылдап карады. Ошол күнү мен ата болдум. Мен анын эки дүйнөдөгү атасымын. Сенден кийин периште мага аманат болду. Өз кызым да бар. Азыр мага "кимиси кымбат?" десе Асман дейт элем. Ооба, каны башка болушу мүмкүн. Бирок жаның бирге болгондо каның эмне болуп калыптыр? Кабатыр болбо, эгерде сөзүңө турсаң, атаңды да тизгиндей алсаң, мен Асманды эч кайда жибербейм.

– Сөзүмө турам.

Айдар туруп кабинеттен чыгып кетти. “Акылдуу жигит экен” деди ичинен Сулайман көңүлү тына.

ххх

– Аргасызбыз, ата, болбосо чет өлкөгө качырып жиберишет. Бир аз сабыр кылганга аргасызбыз.

– Андан кийин эмне болот?

– Билбейм, бир айласын табам.

– Дагы да өзүң чечтиң.

– Ата, койчу, бул жерде сен же мен деген сөз барбы? Биз үй-бүлөбүз. Сен же мен, айырмасы кайсы?

– Айырмасы бар, уулум! Сен аны ата болгонуңда түшүнөсүң.

– Менби? Ата болбойм мен...

– Айгерим үйдөгү телефонго жүз жолу чалды. Сага чалсам албай жатат деди. Байкуш кызды канчага чейин тызылдатасың?

– Темабыз башка азыр...

– Балким, өмүр бою бул тема бүтпөйт. Кыз сени өмүр бою күтөт деп ойлосоң жаңылышасың.

– Ата!

– Менин жаңылыштыгымды кайталаба, Айдар. Аял сүйсө өмүр бою сүйөт деген кепилдик жок. Бир күнү сенин апаңдай басып кетет. Куду мендей өмүр бою өкүнүп калба деп айтып жатам.

– Хе, силерде кайдагы сүйүү болуптур? Бириң үйлөнгөндөн кийин башканы сүйүп калыптырсың, экинчиң таарынып өз баласына да кылчайбай дүйнөнүн башка бурчуна кетип калып... Ушулбу сүйүү? Андай сүйүүгө мен анда азыр эле кол койдум да, штамп бастым. Кереги жок мага андай туруксуздуктун...

Айдар катуу кеткенин сезди да, токтоп калды. Бирок бир топко атасынын жүзүнө карай албады. Кайра кечирим сурайбы? Эмнеге? Мындай караса ата-энесине таарынычы жоктой сезилет. Бирок бир ыза бар. Тээ тереңде жүрөгүнүн бир бурчунда жаткандай. Вулкан сымал атылганга даяр турган бир чоң ызасы бар. Акылга салып ызасын басканы менен, турганы-турган. Муну азыр даана сезди...

(Уландысы кийинки санда)