Өмүрбек Бабанов өзүнүн баракчасына “Фрунзе” гипермаркеттеринин мурдагы ээлери Болотмамбет Жээнбеков менен Бакытбек Аматов тарабынан ири суммадагы акчалар уурдалып, көз боёмочулук кылгандары тууралуу видео жарыялады.
Бабанов видеокайрылуусунда анын компанияга салган жалпы салымынын суммасы 12 миллион АКШ долларын түзгөнүн, ал эми өнөктөштүктүн өзү 2016-жылы түзүлгөнүн жана бир туугандар Болотмамбет Жээнбеков менен Бакытбек Аматов компаниянын ири карыздарын жабуу үчүн инвестиция сурап кайрылгандан кийин башталганын айткан.
Бир туугандардын кайрылуу демилгеси 2016-жылы каржылык кыйынчылыктардан жана кредиторлор менен банктарга 3 миллион АКШ доллары карызынан улам келип чыккан: ошол учурда алардын атындагы дүкөндөрү жана жер тилкелери РСК ААКсы жана KICB ААКга күрөөгө коюлган.
Инвесторлор тарабынан компанияга 12 миллион АКШ доллары жумшалып, компаниянын өнүгүүсү 4төн 47 дүкөнгө жетти.
Бирок Болотмамбет Жээнбеков менен Бакытбек Аматов тарабынан акча уурдалып, өз милдеттенмелерин аткарбай жаткандыгынан улам компанияга бир нече миң доллар зыян келтирилип, сот процесстери башталды.
Кылмыш иши козголуп, Бакытбек Аматов акча уурдоо фактысы боюнча тергөө абагында жатат.
Болотмамбет Жээнбеков тергөөнүн жүрүшүнө жана сот процесстерине таасир этүүгө аракет кылып, фактыларды бурмалап, Өмүрбек Бабановдун атын каралаган видеону жарыялаган.
Бабанов өз кезегинде ага-ини Болотмамбет Жээнбеков менен Бакытбек Аматовдун бардык алдамчылык схемаларын коомчулукка жарыялоого даяр экенин жана сотто өзүнүн ар-намысын, кадыр-баркын жана ишкердик беделин коргоого ниеттенип жатканын белгиледи.
______________
Бабанов Жээнбеков менен алгачкы жолу “Технопаркты” ижарага алгандагы кызматташуунун башталышынын чоо-жайы менен бөлүштү. Бабановдун айтымында, мунун баары кадимки ижарадан башталып, олуттуу өнөктөштүккө айланган.
Келишим түзүлгөн учурда компаниянын банктарга жана кредиторлорго 3 миллион АКШ доллар карызы бар экени, компаниянын мүлкү күрөөгө коюлганы да такталган. Ошол себептен мурдагы башкаруучулар Бабановго кайрылып, компаниянын 50% үлүшүн сатып алууну сунушташкан.
"Келишим түзүлгөнгө чейин Жээнбековдун 4 дүкөнү жана бир жер тилкеси болгон. Ошол эле учурда ал товар жеткирүүчү компанияларга 1 миллион доллар, банктарга 3 миллион жүз миң доллар карызы болгон".
Видеодон өнөктөштүк 2016-жылы башталып, эл аралык аудит компаниянын башкаруучулары Бакытбек Аматов жана Болотмамбет Жээнбеков тарабынан ири өлчөмдө акча уурдалганы аныкталганга чейин созулганы көрүнүп турат.
“Биз компанияга аудит жүргүздүк, анын жыйынтыгы биздин колубузда, Баса, бирок жүргүзүлгөн аудит жөнүндө ал ооз ачкан эмес", - деп айтылат видеодо.
Бир нече айга созулган жолугушуулардан жана сүйлөшүүлөрдөн кийин Бабанов бир нече жолу баш тарткан. Бирок акыры Жээнбековдун бизнесине инвестиция салууну чечкен. "Ошентип биз кийин компанияга 12 миллион доллар инвестиция салдык. Ошол замат биз алардын 4 миллион 100 миң доллар карызын жаптык", - деди Бабанов.
Жээнбеков буга чейин ачык-айкын эмес бизнес жүргүзгөндүктөн Бабанов мындан ары бардык иш-аракеттер ачык-айкын болорун жана салыктар мыйзам чегинде төлөнсүн деген ой менен жаңы компания түзүүнү сунуштайт. “Ал мурунку компаниясын салыктарын эптеп-септеп жапты. Керек болсо Бакытбек Аматовго ошол учурда салык төлөбөгөндүгү үчүн кылмыш иши козголушу керек болчу”, - деди.
2016-жылы компанияга эки дүкөн жана бир участок өтүп, калган эки дүкөн бир туугандар Болотмамбет Жээнбеков менен Бакытбек Аматовдун артында калган. "Биз компаниябызга анын эки дүкөнүн жана бир участогун сатып алганыбызда, биз алардан бизден кошумча берген сумма менен дал келүү үчүн бааны атайылап жогорулаттык. Биз 0,6 сотых жерди 1 миллион 630 миң долларга сатып алдык, бирок анын чыныгы баасы 100 миң доллардын тегерегинде болушу керек болчу", - деп түшүндүрдү Бабанов.
2017-жылы Бабанов чет өлкөгө кеткенден кийин башкарууну бир тууган Жээнбеков менен Аматов толук колго алышкан. Бабановдун кайтып келиши менен абал начарлаганы байкалды: "Биз ачкан дүкөндөрдүн саны көбөйгөн жок. Компания чыгашалуу бойдон кала берди. 2022-жылга карата Бакытбек Аматовдун 6 дүкөнү, Болотмамбет Жээнбековдун 12 дүкөнү бар болуп чыкты. Биз жаңы иштешип баштаганда алардын өзүнүн атында бир дагы дүкөнү болгон эмес. Алар уурдап жатканы түшүнүктүү болду".
Өмүрбек Бабанов демилгелеген компаниянын аудитинин жүрүшүндө кассадан 450 миллион сом жоголгону белгилүү болгон. Бабанов Болотмамбет Жээнбеков менен Бакытбек Аматовдон так түшүндүрмө берилбегенине жооп кылып, Бакытбек Аматовду директорлор кеңешинин төрагасы кылып дайындап, айлыгын айына 10 миң доллар сактап, компанияны башкарууну көз карандысыз директорго өткөрүп берүүнү сунуштаган. Көп өтпөй, бир туугандардын каржылык айла-амалдары жөнүндө жаңы деталдар чыга баштаган. Белгилей кетсек, компаниялардын бири банкомат үчүн жайды ижарага алуу үчүн 7 миң сом төлөгөн. Ал эми Бакытбек Аматовдун жубайы аркылуу төлөм болгону 1000 сом болуп, ал өзүнө 7000 сом таап, компанияга 8 миллион сом зыян келтирген.
Бабанов ошондой эле Жээнбеков менен Аматов анын макулдугусуз эле ойлонулбай сатып алууларды жасаганын, анын ичинде "Курменти" заводунан 17 миллион сомго керексиз металлды сатып алып, анын кереги жок экенине карабай камдап койгонун айтып берди: "Эмне үчүн сатып алышканын сурасам, алар керек экенин айтышты. Алар бул үчүн 17 миллион сом төлөшкөн, бирок эсептегенде биз аларга 10 миллион сом бердик. Башкача айтканда, бул 7 миллион сомдук чыгым", - деп түшүндүргөн.
_______________
Мындан тышкары Бабанов, ага-инилер Бишкектеги "7 дней" дүкөндөрүн сатып алганын жана компаниянын эсебинен 1 миллион 400 миң долларды анын уруксаты жок билдирбей алып, өз атына каттатканын айтат. Анын айтымында, бул келишимди каржылоо компаниянын эсебинен болуп, чоң жоготууларга алып келген: "Алар бизге эч кандай маалымат беришкен жок, жашыруун сатып алышты. Биз муну билген да жокпуз, компаниянын комиссиясы ошол жакка кетти, бул чириген инвентаризацияны көрдү, алар жакшы эмес, эч нерсеге арзыбайт дешти, бирок баары бир сатып алышты".
"Биз ал кишиге уурдагандан тышкары 4 миллион долларга жакын акча бердик. Бүгүнкү күндө алардын туугандарынын атында 70 объект бар. Алар байыды, ал эми биздин компания 450 миллион сомдук карызга батып жатат. Биз аны ушул күнгө чейин төлөп, жаап жатабыз", - деди Бабанов.
Мындан улам Бабанов Жээнбеков менен Аматовго анын үлүшүн компанияга салган акчасын кайтарып алуу аркылуу сатып алууну сунуштаган. Андан соң ал Жээнбековдун компаниядагы үлүшүн сатуу аракетинен келип чыккан кыйынчылыктар жана Башкы прокуратура менен УКМКга жалган билдирүүлөр тууралуу айтып берди. "Инвесторлор Бабановдун атын укканда качып кетишкен", - деген Жээнбеков. Бабанов бир туугандардын мындай кылыгын билген соң кызматташууну четке какканын айткан.
Өмүрбек Бабанов ошондо компаниядан өз инвестициясын алып чыгып кетүү жолун тандап алса болорун айтып, бирок башкача чечим кабыл алды: "Мен акчамды алып эле кетип калмакмын, бирок бул туура эмес деп чечтим. Ошол 450 миллион карызы компаниянын 500-600 камсыздоочуларына Бабанов акчасын алып кетип, акчасыз калганын айтмак". Анын ордуна ал Игорь аттуу жаңы орус директорун бекитүү менен компанияны кризистен чыгарууга биргелешип аракет кылууну сунуштаган. Бул бир туугандардын негизсиз каржылык агымын токтотууга алып келген.
Жаңы директор иштей баштагандан көп өтпөй болот Жээнбеков өз акцияларын Бабановго сатуу сунушу менен келген. Жыйынтыгында Бабанов көпкө созулган сүйлөшүүлөрдөн кийин оператордук компанияны 2,5 миллион долларга сатып алып, видеодогу Жээнбеков келишимдин суммасы жана шарттары тууралуу калп айтканын баса белгиледи.
Болотмамбет Жээнбеков документтерди окубай туруп кол койгон деген дооматтарга жооп кылып, Өмүрбек Бабанов мүлктү сатууда жол-жоболордун катаалдыгын көрсөттү:
"Мүлктү сатууда кагаздар 2-3 жуманын ичинде даярдалат, аларды экинчи тараптын юристтери карап чыгат. Талкуулашат. Андан кийин нотариус жубайлардын макулдугу аркылуу бүтүмдү бекитет".
Жээнбековдун арыздарынан кийин Башкы прокуратура жана УКМК мамлекеттик экспертизаларды жүргүзүп, бүтүмдүн мыйзамдуулугун жана документтердин мыйзамдуулугун тастыкташты: "Алардын даттануусу боюнча бүтүм бүткөндөн кийин Башкы прокуратура мамлекеттик экспертиза жүргүзүп, документтер жасалма эместигин, бүтүм мыйзамдуу болгонун, акча төлөнгөндүгүн тастыктады. Алар экинчи жолу УКМКга арыз менен кайрылышкан. Биз суракка бардык. Ошондой эле ал жерде экспертиза жүргүзүлүп, жыйынтыгы бардыгы мыйзам чегинде болгонун көрсөттү".
Өмүрбек Бабанов Болотмамбет Жээнбековдун бир тууганы Бакытбек Аматов тергөө абагында экенин, ага акча уурдоо фактысы боюнча кылмыш иши козголгонун эске салды. Ал ошондой эле бир туугандар Болотмамбет Жээнбеков менен Бакытбеков Аматовдун бардык алдамчылык схемаларын коомчулукка жарыялоого даяр экенин белгиледи. Бабанов Жээнбековдун абийирсиздигине жана анын укуктук системаны бурмалоо аракеттерине нааразычылыгын билдирип, мындай аракеттерди "опузалоо" деп атады.
Бабанов өзүнүн ар-намысын, кадыр-баркын жана иштиктүү беделин сотто коргоого ниеттенип жатат. Бул боюнча укук коргоо органдарына жана сотко арыз берерин айтты. "Биз укуктук мамлекетте жашап жатабыз, сиздер мыйзам алдында жооп бересиздер", - деди Бабанов.
