"Азыр 500 МВт’ка жакын тартыштык бар". Министр быйыл беш чакан ГЭС ишке кирерин айтты.

Быйылкы жылы жалпы кубаттуулугу 64 МВтты түзгөн беш чакан ГЭС ишке кирет. Энергетика министри Таалайбек Ибраев "Кабар" агенттигине берген маегинде билдирди.

Ал өлкө сууга бай мамлекеттердин бири экенин, андыктан дагы 142 миллиард кВт/саат электр энергия өндүргөнгө мүмкүнчүлүк бар экенин белгилеп, чакан ГЭС курганга кызыкдар инвесторлорго шарт түзүлгөнүн айтты.

"Азыр өлкөдө салынып жаткан чакан ГЭСтердин 90 пайызы биздин ички инвесторлор, ишкерлер курууда. 2025-жылдан 2028-жылга чейин өлкөдө 406 МВт жакын Чакан ГЭСтерден кошумча генерация пайда болот. Бизде азыр 500 МВт’ка жакын тартыштык бар. Бизде "Чакан ГЭС" деген ачык акционердик коом бар. Ал 30 МВт’ка чейинки ГЭСтерди тейлейт.

Бул ишкана "Бала-Саруу" ГЭСин курду. Эми Орто-Токой суу сактагычында 21 МВт’тык, Папан суу сактагычында 27 МВт’тык, Токтогул ГЭСинин жанындагы Каракөл дарыясында 18 МВт’тык чакан ГЭСтерди салып жатат. Мунун баарын ал Орус-Кыргыз өнүктүрүү фондунан насыя алып же кытайлык инвесторлорду тартып салып жатат. Калганын биздин жеке ишкерлер курууда.

Азыркы тапта чакан ГЭСтер 450 миллион кВт/саатка чейин электр энергия өндүрүп берип жатат. Алардан тышкары чоң ГЭСтерди алсак, Нарындагы "Куланак" ГЭСи келерки жылы бүткөрүлөт деп турабыз. Анын кубаттуулугу 100 МВт’ты түзөт. "Камбар-Ата-2" ГЭСине кубаттуулугу 120 МВт болгон экинчи агрегат орнотулат.

"Казарман" ГЭСи боюнча "Орто Азия" деген түрк компаниясы менен келишим түзүп, ал жерде да иштер жүрүүдө. "Суусамыр Көкөмерен" ГЭСинде (1305 МВт) жумуш жүрүп жатат. Жогорку Нарын каскадына (237,7 МВт) да үч-төрт инвестор бар. Азыр конкурс өткөрүп, кимиси жакшы шарттарды сунуштаса, ошого беребиз. Чоң ГЭСтерге кызыккандар дагы абдан көп. Камбар-Ата-1 ГЭСи эң чоң улуттук долбоор болот деп жатабыз. Учурда иш кызуу жүрүүдө.

Азыр ГЭСтер ар кайсы райондордо крулуп жатат. Ошол жердеги айыл өкмөткө ар бир кВт/саат электр энергиянын 1 пайыз калсын деп жатабыз. Мисалы 100 кВт өндүрүлсө, анын 1 кВт/саатын акчалай ошол айыл өкмөткө которуп турабыз. Акчаны "Кыргызстан улуттук электр тармагы" төлөйт. Ал айыл өкмөткө, элге жакшы жардам болот. Мурда суу жөн эле агып турса, эми биз андан электр энергияны өндүрөбүз. ГЭС салынып бүткөндө айылдагы тургундардан кеминде 10 адам жумуш орун менен камсыз болот", - деген ал.

Автор: Кылымбек Бейшеев
Фото: Интернеттен алынды